Ateş bildiğiniz üzere artan vücut sıcaklığı olarak tabir edilir. Kedilerin normal vücut sıcaklığı 38.1 ile 39.2 santigrat derece arasında değişiklik gösterir. Vücut sıcaklığının ateş olarak ifade edilebilmesi için 39.5 santigrat derecenin üzerine çıkmış olması gerekir. Bir günden daha uzun süreyle bu değerde kalması ya da iki haftalık periyotta en azından 4 defa bu değere ulaşması halinde veteriner kontrolüne ihtiyaç vardır.
Kedilerde ateş, bir pirojen, yani vücut sıcaklığını arttıran bir madde yüzünden ortaya çıkar. Pirojenin kaynağı kedinin kendi vücudu olabileceği gibi, dış etkenler de olabilir. Dahili pirojenler vücudun interleukin-1 ve prostaglandin gibi maddeleri salgılamasına neden olur. Bu maddeler hipotalamustaki vücut sıcaklığını ayarlayan bölgeye etki eder. Neticede vücut sıcaklığının artmasına neden olan fizyolojik tepki ortaya çıkar.
Artan vücut sıcaklığı virüs ve bakterilerin çoğalmasını zorlaştırır. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin yabancı maddelere karşı koymasını kolaylaştırır. Ancak vücut sıcaklığının 40.5 santigrat derecenin üzerine çıkması halinde, halsizlik ve iştah bozukluğu ortaya çıkar. Vücut hızla su kaybeder. Vücut sıcaklığının 41 santigrat derecenin üzerinde çıkması halinde beyin dokuları su toplar, kemik iliği yeterince kan hücresi üretemez ve pıhtılaşma bozukluğu ortaya çıkar.
Kalıcı ateşin vücutta çeşitli etkileri olur. Özellikle artan vücut sıcaklığı sebebiyle metabolik ihtiyaçlar artar. Sıvı ve kalori ihtiyacının artması anlamına gelen bu durumda, kas dokuları daha hızlı parçalanır. Yüksek ateş ciddiye alınmalıdır, çünkü hayati tehlikesi vardır.
Kedilerde Ateş Belirtileri
Ateş çoğu kedide halsizlik, iştah eksikliği, kalp atım ile solunum hızlarında artış ve dehidrasyona neden olur. Ateşin klinik belirtileri mevcut olsa da, sebebini anlamak kolay değildir.
Ateşin Genel Belirtileri
- İştah eksikliği,
- Depresyon,
- Deri ve ağız kuruluğu,
- Halsizlik,
- Bakımsızlık,
- Titreme,
- Kalp ritminde artış ve
- Daha hızlı nefes alıp vermedir.
Yüksek Ateş Belirtileri
- Davranış değişikliği,
- Şaşkınlık,
- Şok ve
- Kasılmalardır.
Bu belirtiler ışığında kedinizde ateş olduğunu düşünüyorsanız, vücut sıcaklığını ölçün. Civalı cam termometre de kullanabilirsiniz, ancak dijital termometre sayesinde ölçüm yapmanız daha kolay olur. En doğru sonucu anüsten yaptığınız ölçüm verecektir.
Kedilerde Ateş Teşhisi
Kedinizde ateş varsa veteriner hekim onu kapsamlı fiziksel muayeneye tabi tutacak, vücudunda yara ve travma belirtisi arayacaktır. Kan örneği alarak tam kan sayımı, kedi lösemi virüsü (FeLV) testi ve kedi bağışıklık yetmezliği virüsü (FIV) testi yapmak isteyebilir. Ayrıca idrar tahlili ile ateşin sebebinin idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığını araştırabilir. Hasta kedinin klinik belirtilerine göre kedi enfeksiyöz peritonitisi (FIP), toksoplazma ve tiroid testi de yapmaya gerek duyabilir.
Kedilerde Ateş Sebepleri
Çoğu zaman ateşin sebebi FeLV, FIV, FIP, FPV (Kedi Gençlik Hastalığı Virüsü), herpesvirus ya da calicivirus (kedi nezlesi virüsü) kaynaklı viral hastalıklardır. Çoğu viral hastalık kötüleşip, iyileşme şeklinde belirti gösterir. Kedi tamamen iyi görünüyorken, bir ya da iki hafta sonra tekrar kötüleşir.
Bakteriyel enfeksiyonlar da kedilerde ateşe neden olur. Ancak çoğu zaman bakteriyel enfeksiyonların açık yara ya da şişkinlik şeklinde belirtisi olur. Isırık yaraları yüzünden actinomyces, brusella, yersinya, mikrobakteri ve nokardiya gibi bakteriler enfeksiyona neden olabilir. Enfeksiyon göğüs boşluğuna, böbreğe, karın boşluğuna, ağza ya da diş köklerine yerleşerek iltihaba neden olabilir.
Çok sık görülmese de ateşin sebebi bazen çarpma yaralanmaları, lenfoma, tümör ya da sistematik mantar enfeksiyonu neticesinde ikincil olarak ortaya çıkan iltihaplanmadır. Yüksek ateş yaşanmadan önce tüm bu sebeplerin ortadan kaldırılması gerekir.
Hastalığın teşhisinde mümkün olduğunca veterinerinize yardımcı olmaya çalışın. Bunu gerekli olabilecek bilgileri aktararak sağlamış olursunuz. Yakın zamanda yapmış olduğunuz seyahat, zararlı maddelere ya da enfekte hayvanlara kedinizin teması, kullandığınız gıda takviyeleri ya da ilaçlar ateşe yol açmış olabilir. Ateşin bir diğer sebebi yaptırmış olduğunuz rutin aşılardır.
Kedilerde Ateş Tedavisi
Tedaviye karar vermeden önce kedide ateşe neden olan rahatsızlığın ne olduğu tespit edilir. Sonrasında doğru tedaviye başlanır. Ancak bazen hastalığın belirtisi tam olarak belirlenemez ve mevcut belirtilere göre bir tedaviye başlanır. Veteriner hekim bakteriyel bir enfeksiyon olduğunu ya da ikincil olarak ortaya çıkabileceğini düşünerek antibiyotik tedavisine başlayabilir. Nadiren de olsa ateş düşürücü verir. Bizler için üretilmiş çok sayıda steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaç olsa da, kediler için çok sayıda olduğu söylenemez. Aspirin ve parasetamol da dahil olmak üzere hiçbir ilaç veteriner tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu iki ilaç kediler için oldukça zehirlidir.
Ateşi olan kedinizi sıcak ve kuru bir yerde tutun, ona bol miktarda su ve besin verin. Çoğu vakada ateş bir gün içinde kendiliğinden son bulur. Bir günden daha uzun süre devam eden kalıcı ateş ya da 14 günlük periyotta tekrarlayan ateş olması halinde, ateşin sebebini araştırması için mutlaka veterinere danışın. Aksi halde kedinizin organlarında geri döndürülemez kalıcı hasarlar meydana gelebilir. 40-41 santigrat derece yüksek ateş olması halindeyse, tavsiyemiz en kısa zamanda kedinizi veterinere götürmenizdir.