Pekinez

Pekinez, yüzyıllar boyunca Çin hanedanlıklarının sevilen dostu olmuştur. Günümüzde zarafeti ve asaletiyle en popüler süs köpekleri arasında yer almaktadır. İyi bir aile köpeğidir. Gösteri köpeği olarak itibarlı bir konuma sahiptir.

Vaktiyle Çin İmparatorluğu’nun favori köpeği olan pekinezin kendisini beğenen bir yapısı vardır. Sanki Çin sarayında çok büyük saygıyla karşılandığının bilincinde ve tarihten gelen itibarının farkındadır.  Bir pekinezle karşılaştığınızda, sizi saygı ve gururla karşılayacak; sizden de aynı saygıyı isteyecektir. Kahverengi yuvarlak gözleri, uzun  düz yelesi ve kıvrık kuyruğuyla bütün güzelliğinin farkındadır. Etrafındaki insanların onun güzelliğine saygı duymasını ve önem vermesini ister.

Pekinez çok zekidir; fakat inatçı yapısı ve bağımsız tavrı eğitimini zorlaştırır.  Başına buyruktur ve her durumda sahibin kendisi olduğunu düşünür. Onu sahibin siz olduğuna ve bu durumun onun yararına olduğuna ikna etmelisiniz. Sert eğitim ve disiplinden hoşlanmaz. Aşırı zorlandığında ısırmaya varan savunmacı davranışlar sergiler.

Sahibine ve ailesine aşırı sevgi dolu ve bağlıdır. Yabancılara karşı soğuk ve dikkatli bir tavır sergiler.  Yabancılar yaklaştığında havlamayı sever. Bu özelliği onu harika bir gözcü köpeği yapar. Bazı pekinezler çok fazla havladığından yavruluk döneminde havlama eğitimi verilmelidir. Çok cesur ve gözü pek yapıya sahiptir. Bazı durumlarda, ölümü pahasına da olsa sahibini korur.

Çocuklu ailelere tavsiye edilmez pekinez. Çocukların sert hareketlerini tolere etmez. İtme gibi kaba davranışlarda kendini savunmaktan çekinmez. Çocuklarla bir arada olduğunda sürekli takip edilmelidir.

Diğer köpeklerle iyi geçinmez. Başka pekinezlerle arkadaşlık etmeyi tercih eder. Aynı evde başka köpeklerle yaşamaya alışması uzun zaman alır. Uygun sosyalleşme eğitimi ile – yavruyken bir çok farklı insana, başka hayvanlara, seslere alışması – diğer köpek ve kedilerle çok iyi arkadaş olabilir. Alıştığı çevresinde dahi oyun oynarken gözetlenmelidir. Yuvarlak ve pörtlek gözleri, tırnak ve pençelerle çok kolay zarar görebilir.

Çok tüylü olan pekinezin günlük bakıma ihtiyacı vardır. Gösteri köpeği olarak yetiştirilen pekinezlerin dalgalı ve uzun tüyleri günlük bakıma ihtiyaç duyar. Fakat evcil hayvan olarak besleyenler,  köpeklerinin tüylerini kısa tutarak bu süreyi uzatabilir.

Sahibine karşı aşırı düşkün ve sevgi doludur pekinez. Her zaman saygı ile yaklaşır, aynı saygının kendisine verilmesini ister. Eğer bu özellikleri hoşunuza gidiyorsa, pekinez sahibi olmayı düşünebilirsiniz. Karakteristik özeliklerini iyi bilen ve onunla hayatını birleştirmek isteyen bir sahiple yaşamayı tercih eder. Bu sevgi dolu köpek, onunla ilgileneceğiz her dakikanın karşılığını sevgi ve bağlılığıyla fazlasıyla verecektir.

Pekinez Özellikleri

• Pekinez pug, shih tzu, pomeranian, yorkshire terrier, papillon, maltese terrier ve şivava ile birlikte en sevilen süs köpekleri arasında yer almaktadır.
• Basık burnu sebebiyle hırıltılı sesler çıkarır.
• Nadir olsa da yuvarlak pörtlek gözleri oyun oynarken yaralanabilir.
• Yüzünde çok fazla kırışıklık bulunur. Deri kıvrımlarında iltihap, deri rahatsızlığı ve enfeksiyon oluşabilir. Deri kıvrımları temiz ve kuru tutulmalıdır.
• Aşırı beslenmede kilo almaya müsaittir.
• Sahibinden üstün olduğunu kanıtlamak maksadıyla açlık grevine gidebilir.
• Havlamaya meyillidir.
• Yavru pekinez eve alışma sürecinde zorluk çıkabilir.
• Sadece tek kişiye (sahibine) yakınlık göstermeye eğilimlidir.
• Çok tüylü ve kısa burunlu olması sebebiyle, sıcağa karşı dirençli değildir.
• Kalın ve kaslı vücuduyla pekinez cüssesine göre ağırdır. Omuz yüksekliği 15 ile 22 cm arasında değişmektedir. Ağırlığı 3 ile 6 kg arasındadır.
• Çin İmparatorluğu’nda 2,5 kilogramdan hafif olan pekinezler, kaftan giyen hanedanların, kaftan kollarında seyahat ederlerdi.

Sağlıklı bir köpek sahibi olmak istiyorsanız, sorumsuz bir üreticiden, yavru köpek çiftliğinden ya da pet shoptan asla almayın. Bunun yerine,  genetik bozukluğu olmadığı bilinen sağlıklı ırk yetiştiricilerini tercih edin. Genetik bozukluğu olan köpeklerin yavruları,  aynı genetik bozuklukları göstermektedir.

Pekinez Karakteri

Narin ve tatlı görünmesine rağmen baskın ve cesur bir karaktere sahiptir pekinez. Krala yaraşır onuru, kendine güveni ve inatçı yapısıyla sevimli ve enerji dolu bir köpektir. Saygı gösterdiğinizde, o da size saygı gösterecektir. Sevdiği insanlara karşı aşırı korumacıdır ve yabancı gördüğünde havlayarak tepki verir. Ödül ve övgü destekli nazik bir eğitimden geçirilmelidir. Eğer yaptığınız her eylemi sizin değil de pekinezin kendi iradesiymiş gibi ikna edebilirseniz, başarılı olmuşsunuzdur.

Köpeğin mizacını kalıtım, eğitim ve sosyalleşmenin de bulunduğu birçok faktör belirler. İyi mizaçlı yavrular meraklı ve eğlencelidir. İnsanlar tarafından tutulmaktan ve sevilmekten hoşlanırlar. Diğer yavrulara üstünlük kurmaya çalışan ya da bir köşede saklananların yerine, orta yollu bir yavru seçin. Her zaman alacağınız yavrunun annesini veya babasını – genellikle anne uygun olur – görün. Böylece anne-babanın iyi mizaçlı olduğuna emin olabilirsiniz. Yavrunun kardeşleri ya da anne babanın akrabalarını görmek, yavrunun büyüdüğünde nasıl bir mizaca sahip olacağını değerlendirmeye yardımcı olur.

Her köpek ırkı gibi, pekinez de yavruyken sosyalleşmeye ihtiyaç duyar. Köpeğinizi pek çok farklı insana, ortama ve sese alıştırın. Sosyalleşme, yavru köpeğin çok yönlü gelişmesini sağlar. Köpek eğitim okuluna katılmak iyi bir başlangıç olacaktır. Eve misafir davet etmek, kalabalık parklara gitmek ve yürüyüş yapmak da evcil hayvanınızın sosyal becerilerinin gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Pekinez Bakımı

Pekinez apartmanda bakılmaya uygun bir köpek ırkıdır. Koşmayı ve oyun oynamayı sever. Fakat oyun zamanı kapalı bir alanda olmalıdır. Merakı yüzünden açık alanda kaybolabilir. Yürüyüş yapmayı ve yakın çevresini keşfetmeyi sever. Başka bir pekinezle veya köpekle karşılaştığında birlikte oyun oynamaktan zevk alır. Kalın kürküne rağmen ev dışında beslemeye müsait bir ırk değildir. Kısa burnu onu sıcak havaya karşı duyarlı yapar. Bu yüzden sıcak yaz aylarında klimalı ortamda beslenmelidir.

Pekinezin inatçı yapısı ve bağımsız tavrı eğitimini zorlaştırır.  Başına buyruktur ve her durumda sahibin kendisi olduğunu düşünür. Sahibin siz olduğuna ve bu durumun onun yararına olduğuna ikna etmelisiniz. Sert eğitim ve disiplinden hoşlanmaz. Aşırı zorlandığında ısırmaya varan savunmacı davranışlar sergiler.

Pekinez Beslenmesi

Tavsiye edilen günlük miktar, yarım ya da tam ölçek kaliteli kuru mamadır. 2 öğüne bölünerek verilir. Her köpeğin yemesi gereken mama miktarı yaşına, cüssesine, günlük aktivitesine, metabolizmasına ve kullanılan mamanın kalitesine göre değişiklik gösterir. Örneğin kaliteli mamadan, sıradan mamaya göre daha az miktarda verilmesi yeterli olur. Köpekler de insanlar gibi birer bireydir ve her biri farklı miktarda mamaya ihtiyaç duyar. Enerjik bir köpeğin, bütün gün koltukta yatmayı seven bir köpekten daha fazla mamaya ihtiyaç duyacağı bilinmelidir.

Pekinez kısa ve kaslı bir cüsseye sahiptir. Aşırı yağlanmamasına dikkat edilmelidir. Bütün gün mamayı önünde tutmak yerine günde iki defa mama vermek faydalı olacaktır. Köpeğinizin durumunu öğrenmek istiyorsanız, ellerinizle kilosunu kontrol edin. Başparmaklar omurgayı, diğer parmaklar köpeğin yan kısmını kavrayacak şekilde köpeği tutun. Kaburgalarını hissediyorsanız, köpeğiniz iyi durumdadır. Eğer kaburgaların üstünde yağ tabakası hissediyorsanız, diyete ve hafif egzersize başlaması gerekir.

Pekinez Tüyü ve Bakımı

Pekinez uzun, düz, kalın dış kürk katmanına sahiptir. Bu katmanın altında kalın ve yumuşak ikinci bir katman bulunur. Boğaz çevresinde bulunan yelesiyle aslana benzetilir. Vücudunun geri kalan bölgesinde bulunan tüyleri nispeten daha kısadır. Uzun yelesi ve kürkü, köpeğin yürüyüşünü ve şeklini etkilemeyecek uzunlukta olmalıdır.

Pekinezin kürkü herhangi renkte (siyah, bronz, çizgili kırmızı, beyaz ile başka bir renk karışımı) ve desende olabilir. Siyah maskesi olabilir. Tamamen beyaz olan pekinez Çin’de çok değerlidir ve günümüzde hala çok popülerdir. Kürk rengi ne olursa olsun ağzı, burnu, dudağı ve göz çevresi siyahtır.

Gösteri müsabakalarına katılmayacak bir pekinezin haftada bir kez küçük sert bir fırça veya tarakla fırçalanması yeterlidir. Tüylerin yıpranmasını ve kırılmasını önlemek amacıyla fırçalamadan önce nemlendiriciyle kürkü yumuşatın. Dış yüzeyden deriye doğru tüm kürkü fırçalayın. Sadece kürkün yüzeyini fırçalarsanız altta biriken kopmuş kılları temizleyemezsiniz ve tüylerde keçeleşme meydana gelir. Fırçalamadan önce bölgeyi nemlendiriciyle yumuşatmaya devam edin. Bacak, kuyruk ve kulaktaki tüyler için metal tarak kullanın. Bu bölgeler kolayca keçeleşebilir. Önlem amacıyla bu bölge her gün taranmalıdır.

Pekinezin yüzünü ve göz çevresini nemli pamukla her gün temizleyin. Deri kıvrımları olan bölgelerin kuru kalmasına özellikle dikkat edin. Köpeğiniz ne zaman ıslanırsa nemli bölgelerin enfeksiyon kapmasını önlemek için köpeğinizi tamamen kurutun. Pekinezi ayda bir ya da iki kere yıkamak yeterlidir. Köpekler için üretilen şampuanları kullanın. Kuru köpek şampuanı da kullanabilirsiniz.

Ayak ve patideki tüylü bölgelerin keçeleşmesi kolaydır. Keçeleştiğinde bu bölgelere yabancı cisimler takılabilir. Bu bölgedeki tüyleri düzenli olarak kesin ve fırçalayın. 2 ya da 3 haftada bir kez tırnak kesimi yapın. Eğer yürürken tıkırdama sesi duyuyorsanız tırnakların kesilme vakti gelmiştir. Günlük mümkün değilse bile haftalık diş fırçalama, köpeğin ağzında oluşabilecek hastalıkların önüne geçmede önemli rol oynayacaktır. Bunları nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, köpek bakımı hakkındaki yazılarımıza göz atabilirsiniz.

Pekinez ve Çocuklar

Pekinez cinsi köpekler çocuklu ailelere tavsiye edilmez. Çünkü çocukların sert hareketlerini tolere etmez. İtme ve dürtme gibi kaba davranışlarda kendini savunmaktan çekinmez. Çocuklarla bir arada olduğunda sürekli takip edilmelidir.

Çocuklara köpeklere nasıl yaklaşacakları ve sevecekleri hakkında bilgi verin ve her temasında mutlaka gözlemleyin. Uyuyan ya da mama yiyen köpeğe asla yaklaşmaması gerektiğini öğretin. Hiçbir köpek çocuklarla yalnız başına bırakılmamalıdır.

Pekinez başka bir pekinezle iyi geçinir. Yavruyken diğer köpek ve kedilerle aynı ortamı paylaşırsa, onlarla uyumlu tavır sergiler. Otoriter karakteri sayesinde, cüssesinden 20 kat büyük köpeklere baskınlık kurabilir.

Pekinez Sağlığı

Pekinez ırkı genellikle sağlıklıdır. Fakat tüm köpek ırklarında olduğu gibi, belirli sağlık sorunları yaşayabilir. Sağlık problemleri her pekinez yavrusunda görülmez. Ancak pekinez ırkı tercih edildiğinde, karşılaşılacak sağlık problemlerinin bilincinde olmak önem taşır. Yavru sahiplenecekseniz, anne ve babasının sağlık sertifikasını gösterecek bir üretici bulun. Sağlık sertifikası, köpeğin sağlık kontrolünden geçtiğini ve sağlık sorunu olmadığını gösterir.

Patellar luksasyonu (diz kapağı çıkığı): Patella diz kapağına verilen addır. Luksasyon, anatomik parçanın (eklemdeki kemik gibi) çıkması anlamına gelir. Diz kapağı çıkığı, diz ekleminin (genellikle arka bacak) içe ve dışa kaymasıyla oluşur ve acı vericidir. Bu rahatsızlık sakatlığa yol açsa da, çoğu köpek normal yaşamına devam eder. Diz kapağı çıkığının 1 ile 4 arasında seviyeleri vardır. Seviye yükseldikçe cerrahi müdahale gerekebilir.

Brachycephalic Syndrome (Kısa Kafa Hastalığı): Genellikle basık yüzlü ırklarda ortaya çıkar. Bu köpekler doğumdan itibaren nefes alma problemi yaşar. Uzun üst  damak yapısı, dar burun delikleri, dar nefes borusu, küçük gırtlak yapısı bu probleme sebep olur. Problemler hastalığın derecesine göre artış gösterir. Bu hastalığa sahip köpekler hırıltı ve horultu sesi çıkarır. Bazı köpeklerin sesten başka problemi olmazken, diğerlerinde nefes alıp vermede hırıltı, öksürme, tıkanma,  bayılma, nöbet geçirme, egzersizde zorlanma görülür. Aşırı sıcaklarda solunum hızı artması ve nefes yolu daralmasıyla köpeğin stresi artar. Bu durum köpeğin sağlığı açısından tehlike arz eder. Diyet, nefes yolunda iltihap takortikosteroit kullanma ve uzun üst damağın cerrahi müdahale ile kısaltılması tedaviler arasındadır.

Katarakt: Göz lensinde oluşan bulanıklık sebebiyle köpeğin görmesini zorlaştırır. Kataraktı olan bir köpeğin gözlerine baktığınızda, normal köpeğe göre daha donuk görünür. Genellikle yaş ilerlediğinde ortaya çıkar ve köpeğin görüşünü artırmak maksadı ile cerrahi müdahale gerekebilir.

Damak Yarığı: Damak ağzın üst bölgesidir ve ağız ile burun boşluklarını ayırır. Sert ve yumuşak olmak üzere iki parçadan oluşmuştur. Damak yarığı tek ya da çift taraflı oluşabilir. Küçük ve büyük boyutta meydana gelebilir. Damak yarığı yumuşak ve sert damakta meydana gelebilir. Bu yarıklar öne doğru ilerlemişse dudak yarığı (halk arasında tavşan dudak olarak bilinir) meydana gelir. Yavrular doğuştan ya da bir rahatsızlık sonucunda bu hastalığa sahip olabilir. Damak yarığı köpekler arasında çok yaygındır. Bu hastalıkla doğan çoğu yavru hayatta kalamaz. Ya da köpek yetiştiricisi tarafından ötenazi yöntemiyle uyutulur. Her köpekte cerrahi müdahale gerektirecek kadar ilerlemese de, önemli vakalarda gerektirir. Bu hastalık teşhis edildiğinde veterinerle görüşmek önem arz eder.

Kriptoşizm: Köpeğin bir ya da iki testisinin doğuştan olması gereken yere (skrotum) inmemesine verilen hastalıktır. Yavru 2 aya geldiğinde, iki testis de alt bölgeye inmelidir. Eğer testis yukarıda sıkışmışsa, genelde fonksiyonunu kaybetmiştir ve alınmazsa kanser riski taşır. Tedavi olarak köpeğin kısırlaştırılması önerilir. Kısırlaştırılma işlemi esnasında küçük bir operasyonla sıkışan testis alınır.

Distichiasis: Göz kapağının iç kısmında ikinci bir kirpik sırası oluşmasıyla meydana gelir. Bu durum köpeği rahatsız eder ve sürekli gözlerini kaşıdığı fark edilir. İkinci kirpik sırası, sıvı nitrojenle müdahale sonrasında alınarak problem çözülebilir. Bu tip cerrahi müdahale anestezi ile gerçekleşir.

Ectopic Cilia: Kirpiklerin anormal büyümesi ve göze doğru batmasıyla ortaya çıkar. Köpek kaşınarak rahatsızlığını belli eder. İlerlediğinde korneada yaraya sebep olabilir Korneada oluşan enfeksiyon ve yaralar antibiyotikle tedavi edilir. Anormal büyüme gösteren kirpiklerin alınmasıyla sorun giderilir.

Entropion(Göz kapaklarının içe kıvrılması): Göz kapağının içe doğru kıvrılmasıyla ortaya çıkar. Cerrahi müdahale gerekir.

Fold Dermatitis (Deri Katlanmasına Bağlı Enfeksiyon): Yavru pekinezlerde sık karşılaşılır. Katlanan derinin kaşınması ve nemin içeride birikmesiyle enfeksiyon meydana gelir. Kızarıklık, ağrı ve koku en büyük belirtileridir. Kuyrukta, yüzde ve kasıkta oluşabilir. Enfeksiyonun oluştuğu bölgeye göre tedavi şekli değişiklik gösterir. Kuyruk enfekte olduğunda ampute operasyonu gerekebilir. Vücutta oluştuğunda ise cerrahi müdahaleye ihtiyaç vardır. Erken teşhiste bölgesel antibiyotik kremleri kullanılır.

Keratoconjunctivitis Sicca: Gözde kuruluk oluşmasıdır. Veteriner göz kuruluk testi yaparak hastalığı teşhis edebilir. Bu hastalık durumunda ömür boyu özel bakıma ihtiyaç vardır.

Mitral Valve Disease (Kalp Kapağı Hastalığı): Kalbin kan pompalama gücünü düşüren bir rahatsızlıktır. 10 yaşından büyük köpeklerin 3’te 1’inde görülür. Pekinez, bu hastalığa genetik olarak daha erken yaşta yakalanmaya müsaittir. Veterineriniz kalpte sorun olduğunu hissederse, kardiyolog tarafından köpeğiniz muayene edilmelidir.

Retinada Körelme: Yavaş yavaş ilerleyen ve körlüğe neden olan bir rahatsızlıktır. Tedavisi yoktur, ancak güvenilir yetiştiricilerin yavrularını almak görülme ihtimalini azaltır.

Intervertebral Disk Bozukluğu (Intervertebral Disk Disease): Omurga vertebral kolonla kaplıdır. Kemikler ve vertebral kolon arasında intervertebral bulunur. Bu iki doku arasında şok emici görevi görür. Bu dokuda bozulma olduğunda genellikle cerrahi müdahale gerekir. Ameliyat her zaman başarılı olmayabilir.

Pekinez Geçmişi

Çin efsanesine göre  bir aslan, ipek maymununa aşık oldu. Sevgilisiyle evlenebilmek için Buda’dan boyutlarını küçültmesini; fakat cesaretinin ve karakterinin içinde kalmasını istedi. Pekinezin nasıl ortaya çıktığı ile ilgili olan bu hikaye gerçekçi bir hikaye olmasa da ilgi çekicidir. DNA kanıtları, köpeğin gerçekten de dünyanın en eski köpek ırklarından biri olduğunu gösterir. 2000 yıl öncesine kadar Çin’de yaşadığına inanılır. Çin’in başkentine dahi ismi verilen Pekinez, zamanında soyluların, prenseslerin ve hanedanlığın en iyi dostuydu. Halk onun önünde saygı ile eğiliyordu.

Pekinez çok sıkı güvenlik önlemleri ile korunuyordu. Saray dışına ve sokağa çıkmasına izin verilmiyordu. Yine de 1860’da gerçekleşen Afyon Savaşı neticesinde Batı dünyasının dikkatini çekti. Britanya birlikleri Pekin’de bulunan imparatorluk sarayına girdi. Düşmana teslim olmak yerine intihar etmeyi seçen prensesin 5 koruma köpeği dikkatlerini çekti. Köpekler savaş ganimeti olarak İngiltere’ye götürüldü. Köpeklerin ikisi Wellington düşesine, ikisi Richmond ve Gordon düşes ve düküne, ‘Looty’  adı verileni de Kraliçe Viktorya’ya hediye edildi.

Daha çok pekinezin Çin’den kaçırılmasına rağmen, 1890’lara kadar nadir ırk olarak kalmaya devam etti. Gösteri köpeği macerası ilk olarak 1894 yılında Pekin Peter isimli pekinezin İngiliz köpek gösterisine katılmasıyla başladı. Köpeğin ismi o zamanlar Çin Pugu ve Pekinez Spanyel olarak biliniyordu. İlk pekinez köpek kulubü 1904’de kuruldu.

Pekinezin ünü Atlantik’den Amerika’ya doğru yayıldı. American Kennel Club’a kaydedilen ilk pekinez Rascal isimli köpektir.1909 yılında Pekinez Köpek Kulubü kuruldu. Günümüzde AKC’ye kayıtlı 155 ırk arasında 49. sırada yer alır.