Samoyed

Aslen avlanma, kızak çekme ve sürü gütme için yetiştirilen Samoyed köpeği, Sibirya’nın kuzeybatı kesiminde yaşayan Samoyed halkı için değerli bir yoldaştır. Yürüyüşlere eşlik etme, iz sürme ve geceleri sahibinin üzerinde uyuyarak onu sıcak tutma gibi görevleri vardır. İş köpeği olarak kullanılan bu cins bazen inatçı davranışlar sergileyebilir; fakat genel olarak arkadaş canlısı, nazik ve sahibine bağlı bir aile köpeğidir. Ağız uçlarının yukarı doğru kıvrık olması sayesinde, kendine has gülen yüz ifadesine sahiptir. Mutlu, iyi huylu, birlikte yaşadığı insanlara ve hayata pozitif bakan bir köpek cinsidir.

Samoyed köpeğinin insanlara olan düşkünlüğü büyük ihtimalle binlerce yıl önce bu cinsi Taymır Adası’nda yetiştiren ve büyüten Samoyed (Nenet) halkı ile olan yakın ilişkilerinden kaynaklanmaktadır. Bu cins aynı zamanda kızak çekmekte ve ren geyiği gütmekte kullanılmıştır ve Samoyed halkını yırtıcı hayvanlardan korumuştur; çocuklarla oynamıştır, ki oynamayı hala sever ve onları soğuk havalarda sıcak tutmuştur.

Bugüne kadar kendisine yakıştırılan zeki, asil ve aile köpeği unvanlarını sonuna kadar hak eder. Ailedeki bir kişiye karşı özel olarak aşırı düşkün olsa da, herkesle iyi anlaşır. Aile içinde çok mutlu olan bu cins, her zaman bir aileye sahip olmalıdır. Hatta bir Samoyed köpeğini uzun süre yalnız bırakmak, ona verilebilecek en kötü cezadır.

Gülümseyişinin yanında Samoyed ırkını tanımlayan bir başka özelliği ise çok kalın beyaz kürküdür. Kış aylarında bu kürkü o kadar sıktır ki, tüylerin altındaki deri zor görülür. Bu da bahar ayında fazla tüy döken bir cins olduğu anlamına gelmektedir ve ister inanın ister inanmayın Samoyed yünü dokumacıların favorisidir. Yün; taranmış, inceltilmiş ve sıkı dokunmuş iplik olarak veya sıcak tutan, pahalı kıyafetlerin dikiminde kullanılır.

Göz alıcılığının yanında, Samoyed kürkü taranmaya ve kırpılmaya uygundur. Tüyleri taranırken keçeleşip karışmamasına özen gösterilmelidir. Tahmin edebileceğiniz üzere tüy dökme döneminde; evin ve bahçenin çevresinde, mobilyaların ve kıyafetlerin üzerinde çok fazla beyaz tüy olur ve bu tüylerin miktarı can sıkıcı olabilir.

Samoyed arkadaş canlısı ve zeki bir cins olmasının yanında, bazen de uğraştırıcı tavırlar sergileyebilir. Zaman zaman beğendiği ve beğenmediği şeylere uluyarak, havlayarak ve farklı sesler çıkararak gürültüye neden olur. En iyi yöntem bu çalışkan köpeği meşgul tutmaktır; aksi takdirde bahçede yerleri kazmak, çitlerin üzerinden atlamak, çöp kutusuna girmek veya ayakkabı çiğnemek gibi can sıkıcı olabilecek davranışlar sergileyebilir. Avcılık içgüdüleri de yüksektir. Bu nedenle sincap, tavşan ve hatta kedi kovalama dürtüsüne karşı koyabilmesi güçtür. İyi eğitilmiş bir Samoyed bile tasmasız dolaştırılmamalıdır.

Samoyed ırkının eğitimi de zorludur. Bu cins zekidir, hızlı öğrenir fakat eğitimindeki tavrınız çok önemlidir. Ona çözmesi için bir şey verin, ancak tekrarlarla sıkmayın. Çeviklik ve iz sürme Samoyed köpeğinin zekasını geliştirmesi için faydalı olur.

Samoyed Köpeği Özellikleri

• Samoyed pomeranian, Sibirya kurdu, Alaska kurdu, Çin aslanı ve akita gibi spitz köpek ailesine mensuptur.
• Irkın beyaz, yumuşak kürkü göz alıcıdır, fakat düzenli bakım gerektirir.
• Tüy dökmek Samoyed köpeğinin göbek adıdır. Yılda bir veya iki kez tüy döker. Tüy dökme döneminde günlük olarak köpeğinizi taramaya ve evinizi süpürmeye hazır olun.
• Samoyed boş kalmayı sevmez, meşgul olmayı sever. Bu nedenle köpeğinizi gezintilerle, yürüyüşlerle, oyunlarla ve köpek sporlarıyla meşgul etmelisiniz.
• Samoyed’in karakteristik gülüşü iyi huylu, arkadaş canlısı tavrını ortaya koyar. Özellikle çocukları çok sever.
• Erkeklerin boyu 53 ile 60 cm arasında değişir. Dişilerin boyu ise 48 ile 53 cm arasındadır. Ağırlıkları ise 23 ile 27 kg arasında olur.

Sağlıklı bir köpeğe sahip olmak istiyorsanız, asla bilinçsiz köpek yetiştiricilerinden yavru almayın. Damızlık köpeklerinin yavrularına geçirebileceği genetik bozukluklarının olup olmadığına emin olmak için testler yaptıran ve iyi huylu köpekler yetiştiren güvenilir köpek yetiştiricilerini araştırın.

Samoyed Köpeği Geçmişi

Dayanıklı ve tatlı huylu olan Samoyedler aslen avcılıkta, ren geyiği gütmekte ve Sibiryalı Samoyed halkı için kızak çekmekte kullanılırdı. Söylenenlere göre Samoyed halkı bu işçi köpeklere günün sonunda nazikçe ve aile içindeki aktivitelere katılacak şekilde davranmışlardır. Günümüzde de bu köpeği güvenilir ve sadık yapan şey, bu insanların onlara olan yakınlıkları ve düşkünlükleri olmuştur diyebiliriz.

Samoyedler 19. yüzyılın sonlarında, 20. yüzyılın başlarında kutuplara yapılan, içlerinde Sir Ernest Shackleton’un Güney kutbu ve yöresine yaptığı meşhur yolculuğunun da bulunduğu seferlerde kızak çekmek için Sibirya’nın dışına çıkmışlardır. Bu köpekler yardım ettikleri kaşifler ile birlikte türlü zorluklara tahammül etmiş ve dayanıklıklarını modern dünyaya ispat etmişlerdir.

Türün ilk standardı 1909 da İngiltere’de kabul görmüştür. Amerikan Samoyed Kulübü 1923’te kurulmuştur ve aynı yıl Amerikan yetiştirme standartları kabul görmüştür.

Samoyed Köpeği Karakteri

Samoyed zeki, nazik ve sadık bir köpek cinsidir. Ailesine ve çocuklara karşı arkadaş canlısıdır, sevecendir ve aile aktivitelerinde rol almak için can atar. “Yalnız kurt” olarak tabir edebileceğimiz bir köpek değildir. Birlikte yaşadığı kişilere yakın olmayı sever. Köpek oteline ya da evin arka bahçesine bırakmak için hem fiziksel hem de zihinsel açıdan uygun bir cins değildir. Sadık oluşu ve her zaman tetikte oluşu onu iyi bir bekçi köpeği yapar.

Doğasında hala avcılık vardır. Av olarak gördüğü küçük hayvanları kovalamaya yatkındır. Güvenliği için evde ya da çitlerle çevrili bir ortamda olmadıkça tasma ile dolaştırılmalıdır.

Karakteri soy geçmişi hariç tutulacak olursa, eğitim ve sosyalleşme gibi konulardan etkilenir. İyi huylu yavrular meraklı ve oyuncudurlar; insanlara yaklaşmayı ve onlar tarafından kucaklanmayı severler. Yavru seçerken diğer yavrulara sataşan veya köşede saklananların yerine uyumlu bir yavruyu seçin.

Köpeğin size uyacak veya uymayacak olan huylarından emin olmak için her zaman ebeveynlerden birini (genellikle bu anne olur) tanıyın. Kardeşlerini ya da diğer akrabalarını tanımak da yetişkinlik döneminde ne tür davranışlara sahip olacağını değerlendirmek için yardımcı olabilir.

Her köpek ırkı gibi Samoyed ırkının da yavruyken farklı insanları, ortamları ve sesleri tanıyarak erken sosyalleşmeye ihtiyacı vardır. Sosyalleşmesi, Samoyed köpeğinizin iyi huylu bir köpek olması için önemlidir.

Yavrunuzu, yavru eğitim okuluna götürmeniz güzel bir başlangıç olur. Evinize düzenli olarak misafir çağırmak, köpeğinizi kalabalık parklara götürmek, köpeklere izin veren dükkanlara sokmak ve yavaş yavaş komşularla tanıştırmak için dolaştırmaya çıkarmak sosyal yeteneklerini güçlendirmesinde yardımcı olacaktır.

Samoyed Köpeği Sağlığı

Samoyedler genellikle sağlıklıdır, fakat her cins gibi bazı sağlık sorunlarına yatkındırlar. Her Samoyed köpeği bu sağlık sorunlarının birini ya da hepsini yaşayacak diye bir şey yok tabii ki, fakat bu cinsi sahiplenmeyi düşünüyorsanız genetik yatkınlığının olduğu hastalıkları bilmenizde fayda vardır. Bir yavru alıyorsanız, ebeveynlerinin sağlık raporlarını size gösteren iyi bir yetiştirici bulun. Sağlık raporu, bir köpeğin test edildiğini ve sağlık sorunlarının olmadığını kanıtlar.

Glokom Hastalığı (Glaucoma): Glokom hastalığı gözde oluşan basınç artışı olarak adlandırılır ve iki nedeni vardır. İlki kalıtsal nedenlidir, ikincisi ise diğer göz problemlerine bağlı olarak gözde sıvı azalmasından kaynaklanmaktadır. Semptomları, görüş kaybı ile köpeğin acı çekmesidir ve teşhisi ile tedavisi hastalığın tipine göre çeşitlilik gösterir. Glokom Hastalığı ameliyatla veya göz damlaları ile tedavi edilir.

Kalça Displazisi: Kalça çıkığı, uyluk kemiğinin kalça eklemine tam olarak oturmadığı, kalıtsal bir rahatsızlıktır. Bazı köpekler arka bacaklarından birinde ya da her ikisinde acı çeker veya topallama yaşar. Fakat bazıları hastalığı taşısa da belirgin bir rahatsızlık duymaz. Problemi teşhis etmenin en iyi yolu röntgen çektirmektir.

Kalça çıkığı rahatsızlığı olan köpekler çiftleştirilmemelidir. Bu nedenle , eğer bir yavru alıyorsanız, aldığınız yerden ebeveynlerinin kalça çıkığı rahatsızlıklarının ve başka sağlık problemlerinin olmadığını kanıtlayan bir test sonucu isteyin.

Genetik Glomerülopati: Bu böbreklerde olan genetik bir hastalıktır. Erkek köpeklerde böbrek yetmezliğine neden olur ve belirtileri 3 aylıktan itibaren görülmeye başlar. Ölümler yaklaşık olarak köpek 15 aylıkken görülür. Dişilerde iki-üç aylıkken daha az şiddetli semptomlar görülür, fakat böbrek yetmezliği gerçekleşmez. Henüz tedavisi mümkün değildir.

Diz Kapağı Çıkığı: Diz kapağı kayması olarak da bilinen bu rahatsızlık küçük köpeklerde yaygın olarak görülür. Patella diz kapağı anlamına gelir, luxation kelimesi de bir kemiğin ya da eklemin yerinden çıkması anlamına gelir. Patellar luxation diz ekleminin (genellikle arka bacaktaki) yerinden kayarak çıkmasıyla köpeğe acı veren bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık köpeği sakat bırakabilir, fakat bu rahatsızlığa rağmen hayatını normal sayılabilecek düzeyde yaşayan birçok köpek bulunmaktadır.

Hypothyroidism: Tiroid bezindeki bozukluktur. Epilepsi, tüy dökülmesi, obezite, uyuşukluk, hiperpigmentasyon, piyodermi ve diğer deri hastalıklarına neden olduğu düşünülmektedir. İlaçlarla ve diyet ile tedavi edilebilir.

Şeker Hastalığı: Şeker hastalığı vücudun kan şekeri oranını düzenleyemediği bir rahatsızlıktır. Şeker hastası olan bir köpek iştah olarak sağlıklıdır, ancak yiyecekler vücudu tarafından etkili kullanılamadığından kilo kaybedecektir. Hastalığın semptomları fazla idrara çıkma ve susuzluk, iştahta artış ve kilo kaybıdır. Şeker hastalığı insülin ve diyetle kontrol altına alınabilir.

İlerleyen Retina Atrofisi: Bu hastalık retinanın yavaş yavaş bozulmasıyla meydana gelen, göz hastalıkları grubundan bir rahatsızlıktır. Hastalığın ilk evresinde köpekte gece körlüğü görülür ve hastalık devam ettikçe gündüzleri de görememeye başlar. Yaşadığı çevrede değişiklik olmadığı sürece, çoğu köpek bu az görüşe alışarak yaşamına devam eder.

Subvalvüler Ana Atardamar Darlığı: Bu kalp rahatsızlığı sol karıncık ile aort arasındaki bağlantının dar olmasından kaynaklanır. Baş dönmesine veya ani ölümlere sebep olabilir. Veterinerinize bu hastalığın tespit edilebilmesi ve doğru tıbbi yardımı alabilmek için danışın.

Kanser: Semptomları; yaralanmalarda ve darbelerde ortaya çıkan anormal şişkinlikler, iyileşmeyen yaralar, vücutta açılan herhangi bir noktadan kanamalar, köpeğin soluk alıp vermede ve çevresini takip etme konusunda zorluklar çekmesidir. Kanserin tedavisi kemoterapi, ameliyat ve ilaç kullanımı ile yapılmaktadır.

Samoyed Köpeği Bakımı

Enerjik Samoyed köpeği, apartman yaşamı için uygun değildir. Büyük bahçeli, çevresinde güvenli çitler olan bir ev en iyi seçenek olacaktır. Çünkü Samoyed yerinde durmayan bir köpektir, rahat hareket edebilmesi ve oyun oynayabilmesi için yeterli alanının olması gerekir.

Eğitimle ve köpek sporlarıyla köpeğinizi zihinsel anlamda meşgul edin. Eğer bir şeylerle meşgul etmezseniz ve sıkılırsa, kendisini eğlendirmek için yerleri kazmaya, kaçmaya ve bir şeyleri çiğnemeye başlar. Dışarıda her zaman tasmayla dolaştırılmalıdır, çünkü küçük hayvanları gördüğünde kovalamak ister.

Kuzeyli genleri sayesinde Samoyed soğuk iklimlere doğal olarak dayanıklıdır ve karda oynamayı çok sever. Kalın kürkünden dolayı Sibirya kurdu gibi sıcak havalara karşı duyarlıdır. Aşırı sıcaklarda köpeğinizi fazla hareket ettirmemeye dikkat edin. Aktivitelerin çoğunu sabahın erken saatlerinde veya akşamları yapın. Günün sıcak vakitlerinde köpeğinizi vantilatörlü ya da klimalı bir ortamda tutun.

Eğer bir Samoyed yavrusu yetiştiriyorsanız ekstra özen göstermelisiniz. Birçok büyük köpek cinsi gibi Samoyed de 4 ile 7 ay arasında hızlı bir şekilde büyür. Bu durum köpeğin kalça çıkığı gibi ortopedik rahatsızlıklara karşı hassas olmasına neden olur. Kaliteli ve düşük kalorili diyetle çok hızlı büyümelerinin önüne geçilmelidir. Büyük ırk köpekler için özel olarak üretilmiş köpek mamaları kullanılmalıdır.

Bunlara ek olarak, yavru Samoyed köpeğini beton gibi sert zeminlerde koşturmayın. İki yaşına gelene kadar ve eklemleri tam olarak gelişene kadar onu aşırı yormayın. Onunla çimlerde oynayabilir ve çeviklik kazanması için birkaç santimetrelik engellerin üzerinden atlatabilirsiniz.

Samoyed yavrusunu yetiştirirken diğer bir önemli nokta da sosyalleşmesidir. Her köpek gibi, yavruyken uygun bir şekilde sosyalleşmediyse; yani farklı insanlar, ortamlar ve seslerle karşılaşmadıysa ve yeni tecrübeler kazanmadıysa ürkek ve çekingen olabilir. Hem sosyalleşmesi hem de temel itaat eğitimi için köpek eğitim merkezi düşünülebilir.

Samoyed Köpeği Beslenme

Tavsiye edilen günlük miktar, günde 2 öğüne bölünmüş 1.5 ile 2.5 su bardağı arası kaliteli kuru mamadır. Tabii ki yetişkin köpeğinizin ne kadar mama yiyeceği boyuna, yaşına, metabolizmasına ve günlük aktivite seviyesine bağlıdır. İnsanlar gibi köpeklerin de her biri ayrı birer bireydir, yani hepsi aynı miktarda yemelidir gibi bir durum söz konusu değildir. Çok aktif olan bir köpeğin, tüm gün evde koltukta oturan bir köpekten daha fazla yemesi gerekir. Aldığınız yiyeceğin kalitesi de beslenme açısından önemlidir. Mamanın kalitesi arttıkça besleyiciliği de artar ve bu sayede kaba daha az yemek dökersiniz.

Samoyed yavrularının yavaş, düzenli ve sağlıklı gelişmesi gerekir. Yüzde 20-25 arası protein, yüzde 10-15 arası yağ içeren kaliteli bir mamayla köpeğinizi besleyin. Mamanın tamamını öylece ortaya bırakmayın. Bunun yerine günlük mamasını iki öğüne bölerek verin.

Eğer köpeğinizin fazla kilolu olup olmadığından emin değilseniz gözle ve elle kontrol edebilirsiniz. Öncelikle köpeğinize bir bakın. Belini görebiliyor olmanız gerekir. Sonra elinizi; baş  parmaklarınız bel kemiğinde, diğer parmaklarınız aşağı bakacak şekilde sırtına koyun. Fazla bastırmanıza gerek kalmadan kaburga kemiklerini hissedebiliyor, fakat göremiyor olmalısınız. Eğer hissedemiyorsanız köpeğinizin daha az yemesi ve daha çok egzersiz yapması gerekiyor.

Samoyed Kürk Bakımı

Samoyed köpeğinin düz tüylü dış kürkü ve yumuşak, kalın iç kürkü vardır. Rengi saf beyaz, beyaz ile birlikte açık kahverengi, krem rengi ya da açık kahverengi olabilir. Tüyleri çok dökülür.

Bakımı göz korkutucu olabilir. Tüyler dökülme dönemindeyken  günlük tarama gereklidir, bunun dışında haftada bir ya da iki kez taramak yeterli olur. Her sekiz haftada bir veya üzerine çamur ya da kokan bir şey bulaştığında, ki çok olası bir durum, banyo yaptırmak gerekir. Ancak bu köpeğe banyo yaptırmak; tüylerini sabunlamak, şampuanı durulamak ve tamamen kurumasını beklemek gibi uzun süren süreçlerden dolayı zaman alıcıdır.

Köpeğinizin dişlerini tartardan ve bakterilerden arındırmak için haftada en az iki ya da üç kez fırçalayın. Diş eti çekilmesi rahatsızlığını ve kötü kokan nefesi engellemek için günlük diş fırçalama tabii ki daha faydalı olacaktır.

Eğer köpeğinizin tırnakları kendiliğinden aşınmıyorsa, ayda bir ya da iki kez tırnaklarını kesin. Yürürken tırnakların yere değdiğini duyuyorsanız tırnakları uzun demektir. Köpeklerin tırnaklarında kan damarları bulunmaktadır, bu nedenle eğer çok derin keserseniz kanatabilirsiniz ve köpeğiniz bir dahaki sefere tırnak makası gördüğünde uzaklaşmaya çalışıp size zorluk çıkarabilir.  Dolayısıyla tırnak kesmeyi daha önce denemediyseniz  ipuçları için bir veterinere ya da profesyonel olarak köpek bakımı yapan kişilere danışabilirsiniz.

Köpeğinizin kulaklarında kızarıklık olup olmadığına veya kötü kokup kokmadıklarına bakmak için haftalık olarak kontrol yapın. Çünkü bu durumlar enfeksiyona işaret eder. Enfeksiyonları önlemek için köpeğinizin kulağını kontrol ettiğinizde, pH değeri dengelenmiş bir kulak temizleyici ile bir parça pamuğu ıslatın ve kulaklarını silin. Kulak kanalının içine bir şey sokmayın, yalnızca dış kulağı temizleyin.

Samoyed köpeğinizi yavruyken taranmaya ve kontrol edilmeye alıştırın. Patilerini düzenli olarak kontrol edin, köpekler patileri konusunda hassastır. Ağzının içine de bakın. Tüylerinin taranmasını ödüllerle ve hediyelerle pozitif bir tecrübe haline getirin. Böylelikle yetişkinliğe eriştiğinde veteriner kontrolü ve bakımı daha kolay olur.

Tüylerinin bakımını yaparken derisinde, burnunda, ağzında, gözlerinde ve patilerinde; yaralar, kızarıklar, enfeksiyon belirtileri veya iltihap var mı diye kontrol edin. Haftalık kontrol sayesinde olası bir sağlık problemini önceden fark edebilirsiniz.

Samoyed ve Çocuklar

Samoyed ailesine çok bağlıdır ve bu bağlılık tabii ki çocukları da içerir. Uygun bir şekilde sosyalleşmiş Samoyed, eğer çocuklar köpeğe nasıl davranmaları ve sevgi göstermeleri konusunda bilgilendirilmişse, çocukların onunla ilgilenmesinden çok hoşlanır. Samoyed, gücü ve büyük boyu nedeniyle küçük bir çocuğu farkında olmadan yere düşürebilir. Bu nedenle yetişkinler çocuklarını köpekle birlikteyken izlemelidirler.

Bir sıkıntı yaşamamak için çocuklarınıza tüm köpek cinslerine karşı nasıl yaklaşmaları ve nasıl dokunmaları gerektiğini öğretmelisiniz. Çocuğunuza hiçbir köpeğe uyurken ya da  yemek yerken yaklaşmaması gerektiğini ve bir köpeğin yemeğini önünden almaması gerektiğini öğretmelisiniz. Hiçbir köpek, ne kadar arkadaş canlısı olursa olsun, bir yetişkin denetimi olmadan çocukların yanına bırakılmamalıdır.

İyi huylu Samoyed diğer köpeklerle arkadaş olmaktan da hoşlanır. Bu durum özellikle genç yaştan beri başka köpeklerle büyütüldüyse daha çok geçerlidir. Her cinste olduğu gibi, aynı cinsiyetten kısırlaştırılmamış köpekler birbirlerine tahammül gösteremeyebilir.

Şunu da unutmayalım, Samoyed av olarak belirlediği şeyleri kovalamaya çok yatkındır. Evinizdeki kedilerle ve diğer evcil hayvanlarla uyumlu bir şekilde yaşayabilmesi için eğitilmesi, sosyalleştirilmesi ve uygun şekilde bu hayvanlarla tanıştırılması çok önemlidir.